Babası Huzeyme bin Haris el-Hilali’dir. Kocasıyla beraber ilk Müslüman olanlardan idi. Müşriklerin işkencelerine maruz kalıp Medine’ye hicret ettiler. Kocası, tercih edilen görüşe göre Tufeyl bin Haris bin Abdülmuttalip’tir.
Tufeyl (Radiyallahu Anh), bir rivayete göre Bedir savaşında, diğer bir rivayete göre de Uhud savaşında şehit olunca Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), Zeynep (Radiyallahu Anha)’ya evlenme istediğini iletti ve onula evlendi. Bu olay Hafsa (Radiyallahu Anha)’nın, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in evine gelişinden kısa bir süre sonra, hicretin otuz birinci ayında oldu.
Zeynep (Radiyallahu Anha), Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in evinde çok az kalmıştır. Bu sebeple siyer yazarları ve tarihçiler onun hakkında doyurucu ve kesinlik taşıyan bilgiler verememekte. Verdikleri bilgilerin birçoğu ihtilaflarla nakledilmektedir.
Babası yönünden soy bilgileri ittifakla nakledilmekte ancak, annesi yönüyle soy bilgilerinde, nasıl dul kaldığı, kocasının akıbeti ve eş olarak geldiği bu şerefli evde ne kadar kaldığı hususlarında ihtilaflar vardır.
Zeynep validemiz hakkındaki tüm bu ihtilaflı bilgilerle beraber ittifakla gelen bir bilgi vardır ki, o da merhametli ve yufka yürekli olduğundan, fakirlerle ilgilenmesi, onlara iyilik ve ikramda bulunmasıdır. Bu sebeple ‘Ümmü’l-Mesakin yani Yoksulların Annesi’ diye isimlendirilmişti.
Siretu İbni Hişam 4/400
Yoksullara yemek yedirir ve sadaka verirdi. Zeynep (Radiyallahu Anha)’nın evi Hafsa (Radiyallahu Anha)’nın evine bitişikti. Ne var ki Zeynep (Radiyallahu Anha) bu evde ancak birkaç ay kalabildi. Hicretten otuz dokuz ay sonra Rebiulahir ayının sonunda otuz yaşındayken vefat etti.
Cenaze namazını Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kıldırdı ve onu Baki mezarlığına defnetti. Böylece Zeynep (Radiyallahu Anha), Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) hayatta iken Medine’de vefat eden ve Cennetu’l-Baki mezarlığına defnedilen ilk validemiz olmuştur.
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in eşlerinden Meymune (Radiyallahu Anha)’nın anne bir kız kardeşi olan Zeynep validemizin Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in evinde kısa bir süre kalmıştır. Ancak Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in diğer hanımları ile uğraşmaktan el çekip yoksulların dertleriyle dertlenerek Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e eş ve mü’minlere anne olma şerefine ulaşmıştır.
Allah ondan razı olsun.
